Zorg en barmhartigheid

Na alle verhalen over oorlogen komen nu de regels over zorg in Deuteronomium 21-24.
Als er iemand is gedood en het is niet te achterhalen in welke stad het is gebeurd, moet de stad die het dichtste bij is verzoening plegen. Nee, ze hoeven geen offer te brengen, maar ze moeten wel een koe doden en erboven hun handen in onschuld wassen. (Kijk, waar doet dat nou aan denken?)

Als een vrouw krijgsgevangen is gemaakt, is ze buit. Maar dat wil niet zeggen, dat je alles met haar kunt doen. En ook niet meteen. Eerst een hele maand wachten, zodat ze om haar ouders kan treuren, en dan nog zul je haar moeten huwen voordat je met haar slaapt.
Toestemming van de vrouw hoeft niet te worden gevraagd. Dat is natuurlijk wel jammer. Maar, dat realiseert God zich ook. Want als de man die haar heeft gehuwd genoeg van haar heeft, mag ze weggaan. Ze mag niet als slavin worden verkocht. Want 'gij hebt haar gedwongen.'

Dan komt een verhaal dat mij erg aan Jakob en Lea en Rachel doet denken: als je twee vrouwen hebt en je bemint de één wel en de ander niet, mag je de kinderen van de beminde vrouw niet voortrekken boven die van de onbeminde. Het eerstgeboorterecht houdt geen rekening daarmee. Het geldt voor de oudste zoon. Punt.

Dan komt een stuk dat me in al zijn wreedheid extra treft, juist omdat ik eerst zulke passages van zorg had gelezen.
Als je een weerspannige zoon hebt, en je hebt er alles aan gedaan om hem naar je te laten luisteren, mag je hem naar de oudsten van de stad brengen, zeggen dat je er alles aan hebt gedaan om hem te laten luisteren en dan ... dan mag hij gestenigd worden. Door alle mannen van de stad. Ben jij als vader de eerste werper? Ik vind het afschuwelijk. En ja, er moeten nu eenmaal regels zijn. Maar deze is wel heel erg hardvochtig.

Een paar paragrafen later gaat het over het huwelijk. Een man mag niet zomaar kwaad spreken over zijn vrouw, omdat hij haar niet meer wil. Als bewezen wordt dat hij gelogen heeft, wordt hij gestraft. En hij moet zijn vrouw bij zich houden. Ik denk niet, dat de rest van het huwelijk veel gelukkiger zal zijn...
De wetten over verkrachting zijn ook niet helemaal naar mijn zin: als een vrouw die in ondertrouw is, verkracht wordt in de stad, wordt zij ook gestraft: dan had ze maar moeten schreeuwen. En als een vrouw die nog niet verloofd is, wordt verkracht, moet de verkrachter haar vader geld geven als boete. En dan moet hij met haar trouwen. Ook niet helemaal mijn definitie van een gelukkig huwelijk. De andere kant is natuurlijk, dat een vrouw het alleen niet redde in die tijd en dat ze in ieder geval een dak boven haar hoofd heeft, te eten heeft en een bed heeft om in te slapen. Al is het natuurlijk wel jammer dat ze dat bed moet delen met haar verkrachter.

Grappig, dat in de laatste alinea van de paragraaf over echtscheiding een stuk staat over een pas gehuwde man: hij hoeft niet in dienst, 'gedurende één jaar zal hij vrijgesteld zijn ten behoeve van zijn huis, en de vrouw die hij gehuwd heeft, verheugen.'

Mooi, 'en de vrouw die hij gehuwd heeft, verheugen.'